Plongée glacial…
Het koude water dringt mijn wanten binnen, kruipt langs mijn nek langzaam mijn cap in en door mijn droogpak heen voel ik dat het fris gaat worden… Maar koud? Als geboren Watje ben ik niet zo van kou maar eigenlijk is dit goed te doen, merk ik tot mijn opluchting. Waarschijnlijk komt het door het contrast met de snijdende wind boven op het ijs en het dus relatief warme water van zo’n 3 graden onder het ijs.
Wij, Glenn, Willem en Hennie zijn in Frankrijk aangeland, naar een lange rit over Franse Peage, met een snelheid die iets boven de toegestane limiet lag en toch krijgen we het voor elkaar om te laat te arriveren. In het donker, met regen, op zoek naar een weg die TomTom niet kent, navigerend op de beruchte Franse bewegwijzering: was dat een bordje? Ja en ook de afslag die we moesten hebben…. Voorinformeren daar houden de Fransen niet zo van.
De weg kruipt omhoog en wordt. Na een kilometer of 15 door het bos begint het langzaam aan wit te worden, steeds minder huizen langs de weg en mobiel bellen is al helemaal kansloos geworden. Tegen de tijd dat we de herberg zien, ligt er een flink pak sneeuw. Het is te donker dus het verkennen van het meer laten we wachten tot volgend dag en we haasten ons naar binnen waar we tegelijkertijd arriveren met een stel Friezen die met een gigantische bus over dezelfde bergweg aan zijn komen waggelen. In de herberg is het gezellig druk. Naast de 22 Nederlandse duikers die gaan ijsduiken, zit de eetzaal vol met Fransen. Waar ze vandaan komen in de Godverlaten gat mag Joost weten maar ze doen hier goede zaken. In de open haard brandt een vuur waar op een rooster vol met vlees ligt te grillen. We kunnen gelijk aanschuiven en na een voedzame maaltijd rijkelijk begoten met wijn en begeleidt door een briefing voor morgen gaan we terug naar het hotel dat zo’n half uurtje verderop onder aan de bergrug ligt. Morgenochtend eerst verzamelen voor een warme lunch en dan: ijsduiken!
Het heeft flink gesneeuwd als we wakker worden, alhoewel wakker worden geldt alleen voor Glenn, om wakker te kunnen worden moet je namelijk eerst in slaap gevallen zijn en dat behoord niet echt tot de mogelijkheden met Glenn als slaapie… Als het omzagen van bomen niet figuurlijk maar letterlijk was geweest, zouden we nu over een kale bergweg hebben gereden…. Dat is gelukkig niet zo en dus rijden we door onder sneeuw doorbuigende taken over het smal pad naar het meer. Onderweg komen we een ambulance tegen en wat verderop de auto waar de patiënt uitgekomen is: op zijn kant onder aan de weg. Een goede stimulans om de sneeuwkettingen te voorschijn te halen. Bij het meer aangekomen is het al druk. Op het ijs lopen mensen in droogpakken met cirkelzagen rond. Het zijn de duikers van Oyonnax die hier vaker duiken. Daarnaast is ook nog de schrijvende pers uitgerukt om verslag te doen van dit evenement, we worden nog beroemd want
IJduiken kan feitelijk op twee manieren: een circuitduik en via de enkelbijtsduik. Kort gezegd: de circuitduik bestaat uit een serie bijten (zeg nooit wak, want dan ben je echt een amateur…) die onderwater via een lijn verbonden zijn. Bij elke bijt komt de lijn omhoog en wordt verankerd aan een pen om vervolgens weer door te gaan naar de volgende bijt. De enkelbijtsmethode is precies wat het zegt, een enkele bijt waar je in gaat met een lijn die door een seinmeester wordt bediend. Je buddy haakt vervolgens met een buddylijn aan jou vast.
We gaan beginnen met een circuitduik. Als ik te water ga voel ik toch wel wat onrust. Het idee dat er een laag van 35 cm ijs boven je zit, zo hard als beton, is op zijn zachts gezegd iets om over na te denken. Ik word aan de circuitlijn gehaakt door Nicole, die ons bij elke bijt op zal wachten en checken of alles nog goed gaat. Niet verbazingwekkend check ik nog een keer of 74 of de musketonhaak echt goed zit. Ik duik met Kees, die hangt in de bijt of hij het vaker heeft gedaan en dat is gelukkig ook zo, hoef ik me alleen maar druk te maken over mezelf. We gaan op weg naar de tweede bijt. Ik zak door naar 4 meter, trim vervolgens mezelf tegen het ijs maar na een paar minuten wen ik aan het idee en keert de rust weer. Eigenlijk is dit best geinig. Het zicht is niet al te best, 3 misschien 4 meter maar ach, wat moet je daarmee, het leukste is de meter vlak onder het ijs. Er is op het ijs een baan geveegd boven het circuit en die zie je onderwater als een licht baan. Maar toch, altijd weer geruststellend, na zo’n 20 meter doemt er een nog lichtere vlek op: de volgend bijt.
’s Avonds een volgende grens verleggen: de ciruitijsduik bij nacht…De Fransozen zijn zo vriendelijke geweest er een feestje van te maken. De lokale bevolking is uitgelopen en staat, begeleid door de lokale toeterclub, aan de waterkant toe te kijken. Het commentaar van de toekijkers loopt uiteen van “fou” tot en met “héros” oftewel ze zijn gek tot en met ze zijn helden. Groot voordeel van het feit dat we gaan duiken is dat we in ieder geval kortstondig kunnen ontsnappen aan het geluid van de snerpende jachthoorns van de plaatselijke fanfare. Waarschijnlijk is hun inzet bij de jacht gebaseerd op het feit dat het wild zich vrijwillig overgeeft als ze maar lang genoeg bloot gesteld worden aan deze vorm van dierenmishandeling. Maar nee, laten we niet flauw doen, ze staan hier in de vrieskou om het evenement op te leuken en dat is op zich bewonderenswaardig. Jammer alleen dat ze niet in willen gaan op Glenn’s vraag om verzoekjes te spelen, ondanks dat we de Vogeltjesdans volledig en op vol volume voor hebben gezongen.
Ik duik met Glenn, we zijn als eerste standby-duiker. Een maatregel om meteen in te kunnen grijpen als iemand onverhoopt van de lijn raakt. Het duurt echter flink langer dan gedacht voor we het water is kunnen en zijn dus al aardig afgekoeld als we te water gaan. Opgeteld bij het feit dat het flink aan het vriezen is, zal het jullie niet verbazen dat we het koud krijgen. Tot overmaat van ramp is het buddypaar voor ons lid van de theekrans en begint bij elke bijt een uitgebreid verhaal met de helper, waardoor wij moeten wachten voor we verder kunnen. Zestig minuten later klimmen we verkleumd het water uit maar de warme herberg is dichtbij en krap een half uur later zitten we aan een dampende pan kaasfondue.
Ondanks dat we 2 duiken gemaakt hebben zijn we klaarwakker en na een half uurtje staan we luid zingend te melden dat het stil is aan de overkant en Oh wat zijn die Fransen stil, vliegen de zuurtjes door de lucht, wordt personeel omgekocht met chocolaatjes, ontstaat er terplekke een eeuwenoude traditie om bij de tafel achter je aan te schuiven en te proeven of het wel lekker genoeg is. We krijgen een toegift van één van de toeteraars, een actie die zowel bij de Nederlandse als de Franse bezoekers een breed gedragen reactie oplevert van mensen die servetten in de oren proppen. Ik krijg een deja-vu van Asterix en Obelix en stel voor om deze bard aan de boom buiten vast te binden maar uit beleefdheid juichen we hem toe als hij klaar is. Het hoogtepunt van de avond is echter wel een toeteraar die zijn toeter aan de wilgen heeft gehangen (of heeft iemand hem verstopt?) In plaats van zijn toeter heeft hij een mondharmonica gegrepen en tot ons grote genoegen zet hij de Vogeltjesdans in. Toegegeven, het heeft niet zoveel te maken met ijsduiken maar de avond was wel erg gezellig.
De volgende dag sneeuwt het nog steeds. We moeten vroeg op want we moeten om half tien bij het meer zijn voor de eerst enkelbijtsduik. Het is er gezellig druk want ook de Fransen duiken er en zijn met een grote groep duikers aanwezig. Echte helden overigens want ze staan zich naast de auto om te kleden en de meerderheid heeft een natpak. Glenn en Hennie hebben besloten om niet meer te duiken en fungeren als oppervlaktecoördinator en seinmeester. En eerlijk gezegd bedenk ik me tijdens de duik dat ze eigenlijk wel gelijk hebben. Er is niet zoveel aan. We zwemmen een half rondje rondom de bijt, het is er donker en koud. Na 15 minuten zijn we het zat en gaan terug naar de bijt. Terug in de herberg is het tijd om de theorietoets te maken voor degene die de specialisatie nog moeten halen. Maar ook deze geestelijke marteling (te druk, pratende omstanders, slechte stoelen, te warm..) wordt door vrijwel iedereen tot een goed einde gebracht.
De volgende dag is het alweer de laatste duik dag. Vroeg op want we hebben nog een lange thuisrit voor de boeg. De sneeuw is eindelijk gestopt en het weer is wat opgeknapt, soms zelf een waterig zonnetje. Tegen alle verwachtingen in blijkt deze vierde en laatste duik een absolute topduik te worden. De buiten van het circuit zijn afgelopen dichtgevroren met een prachtige laag kraakhelder spiegelijs van een centimeter of 5. Vanuit onze bijt is het zo’n twintig meter strak kompassen (jazeker, als het moet kan ik dat best…) naar de bijt. Daar heb je dwars door het ijs heen zicht op de omstanders en zelfs de besneeuwde heuvels. We laten het ijs heel voor de duikers na ons en vertrekken. Rond de bijten zijn een aantal van de uitgezaagde stukken ijs eronder geduwd en die maken dat het onderwaterlandschap leuk is om te bekijken. Meer per ongeluk dan expres komen we bij de volgende bijt van het circuit uit. In de hoek van het bijt zit een klein wakje waar ik in eerste instantie mijn hand en na wat worstelen met een klemzittende fles ook mijn hoofd door kan steken. We gaan verder en komen uit bij de bijt naast ons. Eigenlijk mag dat niet om te voorkomen dat je met de touwen in elkaar komt maar blijkbaar heeft onze seinmeester vertrouwen in ons. We zien de twee andere duikers die tot onze verbazing het principe van seinlijnduiken hebben omgedraaid. In plaats de seinmeester het touw in te laten halen hebben ze zelf het touw ingehaald. Als een grote kluwen hangt de om de duikers heen. Omdat we onder “hun” bijt hangen besluiten we om er niet van te zeggen en vertrekken we naar onze eigen uitgang.
Al met al een heel leerzame, gezellig en vruchtbaar weekend. Binnenkort beschikken we (dankzij de kennis, grondige voorbereiding en organisatie van Royan van Velsen) als vereniging over 3 instructeurs die de specialisatie IJsduiken mogen geven (hou voorlopig ergens in het najaar de agenda in de gaten…), we hebben contacten met een aantal andere verenigingen waarmee we wellicht kunnen samenwerken om ergens in het buitenland te gaan ijsduiken (dit Franse meer was leuk maar het zicht minder en volgens betrouwbare bronnen zijn er in Zwitserland of Oostenrijk betere mogelijkheden), kortom afgelopen weekend hebben we genoeg enthousiasme opgedaan om jullie zo gek te krijgen om massaal warm te lopen voor een specialisatie ijsduiken! (toch?)
Willem
Geef een reactie